W niektórych przypadkach, takich jak budowa dróg czy budynków instytucji publicznych, wymaga podjęcia działań, które mają na celu częściowe ograniczenie bądź pozbawienie prawa własności właściciela do nieruchomości. Mówimy wówczas o wywłaszczeniu nieruchomości. Sprawdź, co oznacza to pojęcie.
Czym jest wywłaszczenie nieruchomości?
Zgodnie z zapisami ustawodawcy wywłaszczenie nieruchomości to czynność, która polega na pozbawieniu właściciela prawa własności, prawa użytkowania wieczystego bądź innego prawa rzeczowego. Biorąc pod uwagę konsekwencję tego kroku, może być on podejmowany wyłącznie w sytuacjach wyjątkowych i związanych z realizacją celów społecznych. Należy przy tym zaznaczyć, że nieruchomość może zostać wywłaszczona jedynie na rzecz Skarbu Państwa bądź samorządu terytorialnego, natomiast organem odpowiedzialnym za nadzór całego procesu jest starosta.
Które nieruchomości podlegają wywłaszczeniu?
Zgodnie z zapisami Ustawy o gospodarce nieruchomościami procedura wywłaszczenia może obejmować zarówno część, jak i całość nieruchomości. W przypadku częściowego objęcia lokalu przez państwo i przy założeniu, że pozostała część nieruchomości nie nadaje się do użytku, wywłaszczenie obejmuje wówczas także tę część. Nieruchomość, która należy do majątku Skarbu Państwa, nie może zostać wywłaszczona, nie mniej nie dotyczy to wywłaszczenia prawa użytkowania wieczystego, a także ograniczonych praw rzeczowych, które obciążają nieruchomość
Jak przeprowadza się procedurę wywłaszczenia nieruchomości?
Pierwszym etapem procedowania są rokowania prowadzone między starostą a właścicielem. Na tym etapie dochodzi do wypracowania porozumienia w związku z warunkami wywłaszczenia oraz odszkodowania. Jeżeli rokowania nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, wówczas wszczyna się postępowanie wywłaszczeniowe zakończone wydaniem decyzji administracyjnych. Ta decyzja jest podstawą dokonania wpisu w księdze wieczystej.
Odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość
Właściciel nieruchomości, która została przejęta przez Skarb Państwa ma prawo do odszkodowania. Jego wysokość jest ustalana przez starostę i w oparciu o wycenę przeprowadzoną przez rzeczoznawcę majątkowego. Obowiązek wypłaty odszkodowania zostaje nałożony po odebraniu bądź ograniczeniu praw do danego obiektu. W większości przypadków wypłacenie ekwiwalentu pieniężnego odbywa się w terminie 14 dni od dnia podjęcia decyzji administracyjnych. W niektórych przypadkach możliwa jest wypłata zaliczki bądź przyznania prawa do nieruchomości zamiennej, której kwota odpowiada cenie za wywłaszczoną nieruchomość (ewentualnie przewiduje się drobną dopłatę).